Bạn có biết rằng rừng ở Iceland từng bao phủ tới 40% hòn đảo này? Nhưng hàng thế kỷ chăn thả cừu, phá rừng và núi lửa phun trào đã khiến nơi đây gần như không còn cây cối. Vào đầu những năm 1900, chưa đến 1% diện tích đất được phủ rừng.
Không có cây, những lớp đất núi lửa mỏng manh bị lộ ra trước những cơn gió mạnh và bão cát, tạo nên một trong những cảnh quan bị xói mòn nghiêm trọng nhất ở châu Âu.
Ngày nay, các nhà khoa học, nhà bảo tồn và tình nguyện viên đang trong sứ mệnh đưa rừng trở lại vùng đất của lửa và băng. Gần các sườn núi lửa Hekla ở miền nam Iceland, Samson Harðarson và Hrefna Jensdóttir từ Dịch Vụ Đất Đai và Rừng Iceland cho thấy thách thức: hàng thế kỷ chăn thả cừu đã ngăn cản những cây bạch dương non phát triển, và các vụ phun trào lặp đi lặp lại đã lột sạch lớp đất mặt màu mỡ.
Hiện tại, họ đang thiết lập các khu vực tái trồng rừng có diện tích bằng 140.000 sân bóng đá – một khu vực có thể bao phủ Quận 1 của TP. Hồ Chí Minh hơn 120 lần. Những khu vực này kết hợp bạch dương bản địa cứng cáp với các loài nhập khẩu được chọn lọc cẩn thận để xây dựng những cánh rừng đủ mạnh để chịu đựng tro núi lửa, bão và biến đổi khí hậu.
Ở những cánh đồng dung nham cằn cỗi, nhà di truyền rừng, Tiến sĩ Ádalsteinn Sigurgeirsson, đã biến cabin hè của mình thành một phòng thí nghiệm sống. Ông đang trồng vân sam Sitka, thông lodgepole, sồi và dẻ bằng cách tạo ra các vi khí hậu được che chắn. Những loài tiên phong này hoạt động như những người bảo vệ xanh, cho phép những loài cây mong manh hơn bén rễ và thu hút các loài chim mới đến định cư.
Xa hơn trong đất liền, ở thung lũng Þórsmörk xanh tươi của Iceland, Hreinn Óskarsson chỉ vào sự phục hồi đáng kinh ngạc. Một thời từng bị phá hoại bởi xói mòn, thung lũng này đã được rào lại vào năm 1924 để bảo vệ những rừng bạch dương còn sót lại. Gần một thế kỷ sau, những cánh rừng này đã từ 200 ha tăng lên gần 5.000 ha. Mỗi mùa hè, các tình nguyện viên từ khắp nơi trên thế giới tham gia các đội địa phương trồng cành liễu và giữ đất ổn định trước tro bụi và bão trong tương lai.
Tái trồng rừng ở Iceland không chỉ là khôi phục cảnh quan. Cây cối hoạt động như những lá chắn tự nhiên, bảo vệ đất khỏi xói mòn, chống lại tro núi lửa và lưu trữ carbon trong một thế giới đang nóng lên nhanh chóng.
'Trồng cây mang lại cho tôi niềm vui, ngay cả khi tôi không bao giờ thấy chúng lớn lên', Samson Harðarson chia sẻ. 'Điều quan trọng là để lại một cánh rừng đủ mạnh để bảo vệ vùng đất cho các thế hệ tương lai.'
