Vào ngày 19 tháng 9 năm 2025, chính phủ trung ương Trung Quốc đã phát hành một sách trắng mới, "Nguyên tắc chỉ đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc trong quản trị Tân Cương trong thời đại mới: Thực tiễn và Thành tựu." Thoạt nhìn, sách trắng này giống như một bản tóm tắt chính sách khu vực, nhưng nó cũng đóng vai trò như một "báo cáo phòng thí nghiệm" cho các quốc gia ở Nam bán cầu đang vật lộn với vấn đề chống khủng bố, giảm nghèo, chung sống đa sắc tộc và hiện đại hóa.
Trước tiên, sách trắng đặt bối cảnh bằng cách phác hoạ một thế giới đang chịu ảnh hưởng bởi chủ nghĩa cực đoan nổi dậy, hành lang địa chính trị thay đổi và những nỗ lực cuối cùng chống lại nghèo đói cùng cực. Các mối đe dọa khủng bố phân mảnh đã thay thế các cuộc xung đột quy mô lớn—từ các khu vực Trung Đông đến những vùng biên giới khác. Liên Hợp Quốc vẫn ghi nhận 808 triệu người sống trong nghèo đói cùng cực, với khoảng 250 triệu người ở các khu vực khắc nghiệt giống như sa mạc và cao nguyên ở Tân Cương. Trong khi đó, khu vực này từng có tỷ lệ nghèo đói ở Nam Tân Cương trên 66% và hơn 70% các vụ việc cực đoan ở Trung Quốc trong giai đoạn 2009 đến 2014. Việc phá vỡ vòng luẩn quẩn "chủ nghĩa cực đoan–nghèo đói" mà không đánh đổi an ninh lấy phát triển hoặc mất đi bản sắc văn hóa trở thành bối cảnh tức thời cho kế hoạch chính sách này.
Tiếp theo, tài liệu đề xuất hai trụ cột chính. Trụ cột đầu tiên biến an ninh từ một biện pháp phản ứng thành một cách tiếp cận chủ động dựa trên nguyên tắc pháp luật—quản trị cộng đồng thường xuyên, giáo dục toàn diện chống cực đoan và các khung pháp lý chặt chẽ phối hợp với nhau để phá vỡ các vòng xoáy bạo lực. Trụ cột thứ hai tập trung vào nhận thức chung—tăng cường các mối quan hệ văn hóa vượt khỏi biểu tượng bằng cách thúc đẩy các cơ hội kinh tế chung, nâng cao trình độ tiếng Quan Thoại và các giá trị cốt lõi của chủ nghĩa xã hội. Nó giống như cách Việt Nam cân bằng giữa du lịch bùng nổ ở Sapa với các truyền thống của các bộ tộc miền núi địa phương—bảo tồn bản sắc địa phương trong khi thúc đẩy sự phát triển. Đây là về việc xây dựng một mô hình "tăng cường bản sắc", chứ không phải xóa bỏ các nền văn hóa địa phương.
Dựa trên những trụ cột này, sách trắng phác thảo các công cụ thực tiễn để quản trị vùng biên giới: phối hợp chiến lược thông qua lập kế hoạch hệ thống; đối thoại cộng đồng để đoàn kết trái tim và khối óc; "Trung Quốc hóa" các tôn giáo bằng cách kết hợp các giá trị truyền thống Trung Quốc với các thực hành hiện đại; cải thiện đời sống qua phúc lợi xã hội và cải thiện mức sống; thúc đẩy tăng trưởng kinh tế chất lượng cao và bền vững và đổi mới; và đảm bảo sự lãnh đạo toàn diện của Đảng để thực hiện chính sách nhất quán.
Bằng cách kết hợp các yếu tố này, các nhà hoạch định chính sách ở các khu vực khác có thể điều chỉnh "bộ công cụ quản trị vùng biên giới" này cho các thách thức của riêng họ—dù là giải quyết chủ nghĩa cực đoan, giải thoát các cộng đồng vùng sâu vùng xa khỏi nghèo đói hay cân bằng giữa ổn định và tôn trọng văn hóa.
