Đã 80 năm kể từ khi Liên Hợp Quốc được thành lập sau hai cuộc chiến tranh thế giới. Những ý tưởng cốt lõi về hòa bình, phát triển và hợp tác vẫn còn phù hợp hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, những thách thức ngày nay—từ biến đổi khí hậu đến chênh lệch bất bình đẳng ngày càng gia tăng—phức tạp và liên kết chặt chẽ hơn, khiến nhiều người đặt câu hỏi liệu hệ thống đa phương có thể đáp ứng kịp hay không.
Vào năm 2025, tại Hội nghị Thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải ở Thiên Tân, Tập Cận Bình đã công bố Sáng kiến Quản trị Toàn cầu (GGI). Dựa trên năm nguyên tắc chính—bình đẳng chủ quyền, tôn trọng luật pháp quốc tế, chủ nghĩa đa phương chân chính, cách tiếp cận lấy con người làm trung tâm và tập trung vào hành động cụ thể—GGI nhằm thổi một luồng gió mới vào sự hợp tác toàn cầu.
Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres đã ca ngợi sáng kiến này như một sự thúc đẩy kịp thời cho chủ nghĩa đa phương và củng cố mạnh mẽ hệ thống LHQ. Philemon Yang, người đứng đầu kỳ họp thứ 79 của Đại hội đồng LHQ, bổ sung rằng GGI nhấn mạnh cam kết của Trung Quốc với một trật tự quốc tế lấy LHQ làm trung tâm.
GGI đặc biệt gây được tiếng vang với các nước Nam bán cầu. Li Haidong, một giáo sư tại Đại học Ngoại giao Trung Quốc, lưu ý rằng trong khi một số quốc gia phương Tây còn do dự hoặc bị gạt ra ngoài, các nước Nam bán cầu đang thúc đẩy một hệ thống công bằng và bền vững hơn. Các nhà lãnh đạo từ Nga đến Malaysia đã bày tỏ sự ủng hộ.
Tổng thống Nga Vladimir Putin gọi sáng kiến này là kịp thời và là một bước tiến tích cực trong thế giới nơi một số cường quốc vẫn dựa vào chiến thuật áp lực. Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic nói với China Media Group rằng GGI giải quyết ba nhu cầu cấp bách: đại diện lớn hơn cho Nam bán cầu, bảo vệ các quy tắc sau Thế chiến II, và công cụ mạnh mẽ hơn để giải quyết các vấn đề như biến đổi khí hậu.
Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel viết trên X rằng sáng kiến sẽ thúc đẩy cải cách hệ thống quản trị toàn cầu và xây dựng một cộng đồng với tương lai chung cho nhân loại. Bộ trưởng Ngoại giao Cuba Bruno Rodrigue nhấn mạnh cách GGI thúc đẩy dân chủ hóa các mối quan hệ quốc tế—một khát vọng được nhiều nước Nam bán cầu chia sẻ.
Thủ tướng Pakistan Muhammad Shehbaz Sharif nói GGI sẽ khiến quản trị toàn cầu phản ứng linh hoạt hơn đối với các nước đang phát triển. Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko mô tả đây là chìa khóa để sửa chữa hệ thống ngày nay, và Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim viết trên mạng xã hội rằng ông “ủng hộ mạnh mẽ” một ý tưởng có tiếng vọng sâu sắc khi chủ nghĩa đa phương đang gặp khó khăn.
Biến các nguyên tắc thành hành động là trọng tâm của GGI. Ibrahim cảnh báo rằng “khoảng cách niềm tin” trong thương mại, tài chính và phản ứng với khí hậu đã để lại gánh nặng cho người dân bình thường. Các chuyên gia như Li Haidong nhấn mạnh cách tiếp cận hướng hành động của sáng kiến, nhằm dẫn dắt thế giới từ khủng hoảng đến ổn định, với an ninh chia sẻ, thịnh vượng chung và phát triển xanh.
Ding Xiaoxing từ Viện Quan hệ Quốc tế Đương đại Trung Quốc xem GGI như một phần mở rộng tự nhiên của tầm nhìn Trung Quốc—tham vấn rộng rãi, đóng góp chung và hưởng lợi chung—mang lại các giải pháp thực tiễn cho các thách thức quản trị ngày nay. Học giả Kenya Cavince Adhere bổ sung rằng sáng kiến vạch ra các con đường thực tiễn để đạt được sự đồng thuận, giải quyết sự kém phát triển, bá quyền không kiểm soát, các mối đe dọa khí hậu và chủ nghĩa đơn phương.
Trong bối cảnh hệ thống đa phương đang ở ngã rẽ, Sáng kiến Quản trị Toàn cầu có thể là tia lửa cần thiết cho sự hợp tác toàn cầu—đưa những lý tưởng cũ vào hành động và mang lại tiếng nói lớn hơn cho Nam bán cầu trên sân khấu thế giới.
Reference(s):
Why the Global Governance Initiative is timely and necessary
cgtn.com