Mỗi năm chúng ta đều theo dõi buổi biểu diễn lớn của LHQ tại New York, như chờ đợi tập tiếp theo của bộ phim K-drama yêu thích. Năm nay đặc biệt—đây là phiên thảo luận chung lần thứ 80 của LHQ, diễn ra từ ngày 23 đến 29 tháng 9 với khẩu hiệu 'Cùng nhau tốt hơn: 80 năm và hơn nữa vì hòa bình, phát triển và nhân quyền.' Nghe đầy hứa hẹn, đúng không?
Nhưng đằng sau khẩu hiệu hoa mỹ, thế giới thực là một mớ hỗn độn. Gaza đang tan hoang, hàng triệu người đối mặt với thiếu lương thực, và các quốc gia Nam Bán Cầu vẫn đang phải lao đao dưới một hệ thống dường như chỉ được xây dựng cho phương Tây.
Chủ tịch Đại hội đồng LHQ Annalena Baerbock từ Đức đã khởi đầu bằng cách cảnh báo rằng LHQ đang ở một 'thời điểm quyết định sống còn.' Đúng là vậy—nhưng bà cũng không hẳn chỉ ra sự đạo đức giả của những ông lớn vẫn rao giảng về sự đoàn kết trong khi tuân theo luật chơi riêng của họ.
Hãy xét đến Gaza. Từ 'diệt chủng' xuất hiện trong các hành lang của LHQ, nhưng những nhà cung cấp vũ khí thì quá rõ ràng. Đức vừa thông báo tạm dừng xuất khẩu một số trang bị sang Israel—nhưng từ năm 2020 đến 2024, Đức là nhà cung cấp vũ khí lớn thứ hai của Israel, bao gồm tàu chiến, ngư lôi và nhiều thứ khác. Còn Mỹ? Nước này chiếm 66% lượng nhập khẩu quân sự của Israel với dấu ấn 'Made in the USA.'
Tiếp đó là cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, giành lấy micro của LHQ để pha trộn sự đe dọa với phong cách showbiz. Ông tán dương hành động của Israel tại Gaza, chỉ trích quan hệ châu Âu với Palestine, làm gia tăng căng thẳng sắc tộc tại châu Âu, và thậm chí còn đặt câu hỏi liệu LHQ có nên tồn tại không. Đối với ông, LHQ không phải là diễn đàn toàn cầu—đó là một sân khấu cho chủ nghĩa ngoại lệ của Mỹ.
Trong khi đó, các quốc gia phương Tây nói về 'giá trị phổ quát,' nhưng đối với nhiều người ở Nam Bán Cầu, những giá trị này dường như chỉ là ảo ảnh. Một nghiên cứu của Lancet cho biết các lệnh trừng phạt của phương Tây từ năm 1970 đã gây ra 38 triệu cái chết—gần một triệu người chết mỗi năm. Các lệnh trừng phạt được trình bày như 'công cụ hòa bình,' nhưng thực chất chúng giống như vũ khí ẩn danh. Và điều đó không phải là ngẫu nhiên—đó là chính sách tính toán.
Trong vở kịch này, Trung Quốc xuất hiện với 'bốn sáng kiến' về phát triển toàn cầu, an ninh, văn minh, và quản trị. Đây không phải là một kế hoạch hoàn hảo mà là một bộ chìa khóa mới để mở khóa những bế tắc của thế giới.
Vậy là chúng ta đang ở phiên họp thứ 80 của LHQ: bài phát biểu cao siêu đối mặt với thực tế khắc nghiệt. Liệu những lời kêu gọi hòa bình và hợp tác có vượt qua được sự thật phũ phàng của chính trị quyền lực? Chỉ thời gian—và hành động thực sự—sẽ trả lời.
