Hội nghị hòa bình gần đây tại Sharm el-Sheikh, Ai Cập, được tổ chức nhằm thể hiện sự thúc đẩy của Hoa Kỳ cho một lệnh ngừng bắn ở Gaza và trấn an các đồng minh Trung Đông và châu Âu rằng hòa bình sắp được thiết lập. Cho đến nay, điều này giống như một sự tạm ngừng mong manh hơn là một nền hòa bình lâu dài.
Trong giai đoạn đầu của lệnh ngừng bắn, cả hai bên đã đưa ra những cử chỉ đáng kể: Hamas đã trả tự do cho các tù nhân Israel và trao trả hài cốt của những người bị giam giữ, trong khi Israel phóng thích hàng trăm tù nhân Palestine, rút lực lượng, ngừng các hoạt động và mở lại các cửa khẩu biên giới trọng yếu để cho phép viện trợ nhân đạo vào Gaza. Sau hơn hai năm chiến đấu ác liệt, sự tạm yên này mang lại luồng không khí mới cần thiết. Giống như sự yên ả giữa những cơn bão mùa, nó mang lại sự giải tỏa nhưng cũng cảnh báo về những bất ổn phía trước.
Không có điều gì trong số này xảy ra một cách tình cờ. Hoa Kỳ đã ra sức thuyết phục Thủ tướng Netanyahu – đặc biệt là trong chuyến thăm Washington của ông – và làm việc chặt chẽ với Qatar và UAE để thúc đẩy Hamas nhượng bộ. Đối với Tổng thống Trump, điều này trở thành một chiến thắng ngoại giao lớn, củng cố uy tín chính sách đối ngoại của mình.
Hội nghị cũng nhằm hàn gắn mối quan hệ với các quốc gia Ả Rập bị rạn nứt bởi các sự kiện trước đây, bao gồm hậu quả sau các cuộc tấn công của Israel vào Qatar năm 2025. Bằng cách đưa tất cả mọi người đến Sharm el-Sheikh, Washington hy vọng sẽ xây dựng lại niềm tin và duy trì hợp tác trong lĩnh vực năng lượng, công nghệ, tài chính và an ninh khu vực.
Tuy nhiên, vẫn còn những trở ngại nghiêm trọng. Các bất đồng sâu sắc về tương lai chính trị của Gaza, các kế hoạch tái thiết và viện trợ nhân đạo lâu dài chưa được giải quyết. Nếu không có một lập trường quốc tế thống nhất, các cam kết của hội nghị có nguy cơ chỉ tồn tại trên giấy tờ thay vì chuyển thành hành động thực tế.
Hơn nữa, bản thân cuộc họp đã có những giới hạn: Hamas không được mời và lãnh đạo Israel đã không tham dự hội nghị. Kế hoạch của Hoa Kỳ yêu cầu Hamas giải giáp – một yêu cầu mà nhóm này bác bỏ – và không có cơ quan rõ ràng nào sẵn sàng đảm nhận vai trò quản lý Gaza nếu điều đó xảy ra.
Trên thực địa, nền kinh tế của Gaza đang suy sụp và các dịch vụ xã hội bị kéo căng. Phần lớn viện trợ đổ vào đến từ các kho dự trữ được tích trữ trong hơn hai năm qua. Việc hỗ trợ hơn hai triệu cư dân sẽ yêu cầu nguồn tài trợ lâu dài, và không có gì đảm bảo rằng các nhà tài trợ sẽ tiếp tục duy trì.
Cuối cùng, hội nghị Sharm el-Sheikh đã gửi một tín hiệu rằng ngoại giao có thể mang lại những tạm ngừng bạo lực. Nhưng hòa bình thực sự vẫn khó nắm bắt, và nguy cơ xung đột tái diễn vẫn còn cao. Hiện tại, khu vực này đang chờ đợi để xem liệu các thỏa thuận mong manh có thể dẫn đến sự ổn định lâu dài hay không. Dưới ngọn cờ của giải pháp hai nhà nước, mục tiêu cuối cùng vẫn không đổi: một giải pháp công bằng và toàn diện cho một cuộc xung đột đã kéo dài qua nhiều thế hệ.
