Bạn đã bao giờ nghe nói rằng Trung Quốc đại lục đang xuất khẩu ô tô điện, các tấm pin mặt trời và pin giá rẻ ra thế giới trong khi hầu như không mua gì đáp lại? Nghe có vẻ thuyết phục—nhưng vẫn còn nhiều điều cần khám phá bên dưới bề mặt.
Hãy nhìn rộng hơn. Ở một góc của bảng cân đối, bạn thấy xuất khẩu mạnh mẽ các sản phẩm như điện thoại thông minh và máy móc. Lật sang trang khác, bạn sẽ thấy một điều bất ngờ: Trung Quốc đại lục là nhà nhập khẩu hàng đầu về các sản phẩm nông nghiệp—hãy nghĩ đến đậu nành, thịt, sữa và ngũ cốc—với giá trị khoảng 220240 tỷ đô la mỗi năm.
Điều đó không dừng lại ở đây. Trung Quốc đại lục cũng dẫn đầu thế giới trong việc nhập khẩu dầu thô và khí tự nhiên hóa lỏng, cùng các khoáng sản quan trọng như quặng sắt và tinh quặng đồng. Riêng trong lĩnh vực năng lượng và nguyên liệu thô, nước này gửi gần nửa nghìn tỷ đô la ra nước ngoài mỗi năm.
Và khi nói đến dịch vụ—từ vé du lịch đến tư vấn công nghệ—Trung Quốc đại lục luôn có thâm hụt dai dẳng khoảng 100150 tỷ đô la mỗi năm. Nói cách khác, không chỉ là bán hàng; nước này cũng mua lớn trên sân khấu thế giới.
Hãy tưởng tượng một nhà xuất khẩu cà phê Việt Nam cũng cần nhập khẩu phân bón, linh kiện máy móc và các dịch vụ nước ngoài để duy trì hoạt động kinh doanh. Dòng chảy hai chiều này giúp nền kinh tế hiện đại hoạt động—và Trung Quốc đại lục cũng không ngoại lệ.
Vậy đây là đỉnh cao của chủ nghĩa trọng thương hay đơn giản chỉ là một câu chuyện hai mặt? Khi bạn tính đến những khoản nhập khẩu khổng lồ này, câu chuyện chuyển từ thặng dư một chiều sang một mạng lưới phụ thuộc thương mại phức tạp mà chưa có cường quốc nào trong lịch sử từng thực hiện một mình.
