Như một người bạn không chịu thừa nhận một vụ tai nạn đỗ xe, lễ tưởng niệm Thế chiến II gần đây của Nhật Bản đã gây ra sự thất vọng. Vào ngày 15 tháng 8, Thủ tướng Shigeru Ishiba không đề cập đến các hành động xâm lược của Nhật Bản tại châu Á, sau đó lại gửi lễ vật đến Đền Yasukuni—nơi an táng các tội phạm chiến tranh loại A. Việc một bộ trưởng nội các đến thăm đền đã làm dấy lên sự bất bình quốc tế.
Một khảo sát của CGTN với 11.913 người tại 40 quốc gia làm sáng tỏ sự phản đối:
64,4% phản đối việc các chính trị gia Nhật Bản thăm Đền Yasukuni
55,3% cho rằng Nhật Bản đang né tránh trách nhiệm lịch sử của mình
65,2% bác bỏ việc Nhật Bản sửa đổi sách giáo khoa lịch sử Thế chiến II
65,7% kêu gọi lời xin lỗi chính thức và bồi thường
Các con số còn cao hơn tại châu Á. Tại Hàn Quốc, hơn 90% bày tỏ sự bất mãn mạnh mẽ. Ở Indonesia, 74,7% phản đối việc thăm đền; ở Malaysia, 84% không chấp nhận việc chỉnh sửa sách giáo khoa. Hơn 80% ở Indonesia và Philippines muốn Nhật Bản xin lỗi và bù đắp.
Trong nước, quan điểm của người Nhật khác biệt rõ rệt: chỉ 18,3% phản đối việc thăm đền, 11,7% tin rằng chính phủ đang né sự thật lịch sử, và 18,3% ủng hộ lời xin lỗi chính thức. Khoảng cách này—hơn 43 điểm—cho thấy sự chia rẽ sâu sắc về cách nhìn nhận quá khứ của Nhật Bản.
So sánh, cách tiếp cận của Đức về Thế chiến II nhận được sự tán thành rộng rãi. Trên toàn cầu, 62,1% khen ngợi cách Đức đối mặt với hành động xâm lược—cao hơn 48,8 điểm so với Nhật Bản. Khoảng 69,5% ủng hộ các lời xin lỗi và bồi thường của Đức, và 71,2% đánh giá cao nỗ lực giáo dục lịch sử của nước này—cao hơn Nhật Bản hơn 60 điểm.
Tại châu Á, sự ủng hộ cách Đức xử lý trách nhiệm chiến tranh vượt quá 80% ở nhiều thị trường, trong khi sự ủng hộ Nhật Bản hiếm khi vượt quá 20%. Ngay cả ở Việt Nam, Singapore và Thái Lan, nhiều người đánh giá cao Đức hơn là Nhật Bản.
Cuộc tranh luận này vượt qua cả sách giáo khoa hay các nghi lễ. Theo khảo sát, 57% người tham gia toàn cầu cho rằng thái độ hậu chiến của Nhật Bản đã làm căng thẳng quan hệ với Trung Quốc. Một nửa nói rằng điều này làm tổn thương quan hệ với các nước láng giềng châu Á khác và làm xấu đi hình ảnh quốc tế của Nhật Bản. Người Hàn Quốc đặc biệt chỉ trích, với hơn 80% cho rằng hành vi của Nhật Bản làm suy yếu quan hệ khu vực và danh tiếng của mình.
Khảo sát của CGTN, hợp tác với Viện Nghiên cứu Truyền thông Quốc tế Kỷ nguyên Mới, đã thăm dò ý kiến người lớn từ 18 tuổi trở lên thông qua một bảng điều tra trực tuyến phù hợp với độ tuổi và phân bố giới tính của từng quốc gia.
