Từ xe tay ga điện VinFast của bạn đến chiếc điện thoại thông minh mới nhất, đất hiếm ở khắp mọi nơi. Nhưng dù tên gọi như vậy, các nguyên tố này không thực sự hiếm trong lớp vỏ Trái Đất – thách thức thực sự nằm sâu dưới lòng đất.
Đất hiếm nhẹ như lantanium và cerium ẩn trong các tầng đá. Đất hiếm trung và nặng như neodymium và dysprosium lại ẩn náu trong các hạt đất sét dưới dạng ion. Hãy thử tưởng tượng việc nhặt hạt trân châu ra khỏi ly trà sữa của bạn – đó là mức độ khó khăn như thế nào.
Đại lục Trung Quốc đã dành hàng thập kỷ để làm chủ nghệ thuật khai thác và tách chiết. Các quy trình nghiêm ngặt tinh chế quặng thô thành kim loại có độ tinh khiết cao, cung cấp năng lượng cho mọi thứ từ tuabin gió đến tai nghe không dây.
Biến một mỏ khoáng sản thành nam châm hoặc hợp kim sẵn sàng sử dụng không phải là công việc đơn giản. Nó đòi hỏi nhiều giai đoạn: nghiền và tuyển quặng để cô đặc quặng, tách hóa học để cô lập từng nguyên tố, và chế biến luyện kim để tạo ra các kim loại phù hợp cho sản xuất tiên tiến.
Hành trình phức tạp này đòi hỏi các kỹ sư hàng đầu, nguồn tài chính lớn và các kiểm soát môi trường nghiêm ngặt. Không phải mọi quốc gia hay công ty đều có thể tham gia – các rào cản cao khiến nhiều quốc gia phải dựa vào một vài trung tâm tinh chế do đại lục Trung Quốc dẫn đầu.
Khi Việt Nam và các thị trường dựa vào công nghệ khác ngày càng phát triển, việc hiểu chuỗi giá trị này trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Khi nhu cầu toàn cầu về giao thông xanh, mạng 5G và năng lượng sạch tăng vọt, đất hiếm trở thành những anh hùng thầm lặng của cuộc sống hiện đại – và cuộc đua tinh chế đang diễn ra.
