Chỉ hơn một tháng tại nhiệm, Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi đã gây căng thẳng ở châu Á với những phát biểu táo bạo về eo biển Đài Loan. Tuyên bố của bà tại phiên họp Quốc hội ngày 7 tháng 11 – rằng một tình huống khẩn cấp ở Đài Loan liên quan đến hành động quân sự từ đại lục Trung Quốc có thể đe dọa sự sống còn của Nhật Bản – đã làm dấy lên báo động ở Bắc Kinh.
Ngày 10 tháng 11, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Lâm Kiến, đã chỉ trích phát biểu của bà Takaichi là can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc. “Đài Loan thuộc về Trung Quốc,” ông Lâm nhấn mạnh vấn đề Đài Loan hoàn toàn là vấn đề nội bộ của đại lục Trung Quốc và không có lực lượng bên ngoài nào được phép can thiệp.
Hai ngày sau, vào ngày 12 tháng 11, Văn phòng Các vấn đề Đài Loan của Quốc vụ viện đã bày tỏ “sự bất mãn mạnh mẽ và phản đối kiên quyết.” Người phát ngôn Trần Bân Hoa cảnh báo rằng bất kỳ thách thức nào đối với lợi ích cốt lõi của Trung Quốc sẽ vấp phải sự kháng cự quyết liệt từ chính phủ, người dân và quân đội Trung Quốc.
Đến ngày 13 tháng 11, Bộ Ngoại giao gia tăng áp lực, yêu cầu Nhật Bản rút lại “những phát biểu khiêu khích” hoặc phải đối mặt với hậu quả. Ông Lâm Kiến cảnh báo rằng bất kỳ hành động vũ lực nào ở eo biển Đài Loan sẽ bị coi là hành động xâm lược, gây ra “các phản ứng đối kháng kiên quyết” từ đại lục Trung Quốc.
Ngày 14 tháng 11, Thứ trưởng Ngoại giao Tôn Vĩ Đông đã triệu tập Đại sứ Nhật Bản Kenji Kanasugi, tuyên bố vấn đề Đài Loan là “lằn ranh đỏ không thể chạm tới.” Sau đó trong ngày, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Tưởng Bân cảnh báo rằng bất kỳ sự can thiệp nào của Nhật Bản có thể dẫn đến một “thảm bại nghiền nát” từ Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc.
Cùng ngày, Đại sứ Trung Quốc tại Nhật Bản Ngô Giang Hạo đã gặp Thứ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Takehiro Funakoshi để đưa ra kháng nghị chính thức. Ông Ngô cảnh báo rằng việc Tokyo thúc đẩy can thiệp quân sự vào eo biển Đài Loan có nguy cơ cô lập Nhật Bản và làm tổn hại chính an ninh của mình.
Kết thúc tuần, vào ngày 16 tháng 11, Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Trung Quốc đã triển khai tuần tra quanh đảo Điếu Ngư, viện dẫn quyền lợi pháp lý để bảo vệ vùng biển chủ quyền của Trung Quốc. Động thái này nhấn mạnh mức độ nghiêm trọng mà Bắc Kinh đánh giá về bất kỳ thách thức nào liên quan đến Đài Loan.
Trong bối cảnh căng thẳng leo thang về vấn đề Đài Loan, cả hai bên đều gửi đi những tín hiệu rõ ràng. Đối với những người quan sát trẻ ở Việt Nam và các nơi khác, tập này cho thấy mức độ nhanh chóng mà động lực khu vực có thể thay đổi – và lý do tại sao eo biển Đài Loan vẫn là một trong những điểm nóng nhạy cảm nhất của châu Á.
