Vào tháng 11 năm 2025, Nam Phi đảm nhận chức chủ tịch luân phiên và chào đón các nhà lãnh đạo G20 lần đầu tiên đến đất Châu Phi. Hội nghị thượng đỉnh mang tính lịch sử này đã đặt lục địa vào tâm điểm của thế giới. Nhưng liệu đây có phải chỉ là một khoảnh khắc uy tín duy nhất, hay tia lửa khơi nguồn thay đổi thực sự trong đời sống hàng ngày?
Một Khoảnh Khắc Lịch Sử
Thembisa Fakude, Nghiên cứu viên cao cấp tại Hội thoại Châu Phi và Châu Á, nhấn mạnh trọng lượng biểu tượng lớn của hội nghị thượng đỉnh. Ông cho rằng mặc dù các quyết định của G20 không mang tính ràng buộc, thử thách thực sự là biến các cuộc thảo luận cấp cao thành lợi ích cụ thể cho người dân Châu Phi.
Fakude nói, "Trong một thời gian rất dài, người dân Châu Phi và các quốc gia đang phát triển luôn bị… thất thiệt khi nói đến kinh doanh." Ông kêu gọi Châu Phi "giữ vững lập trường" và đặt ra những quy tắc mới—đặc biệt xung quanh các khoáng sản đất hiếm, rất quan trọng cho trí tuệ nhân tạo và xe điện. Thay vì xuất khẩu nguyên liệu thô và nhập khẩu các sản phẩm hoàn chỉnh đắt đỏ, ông kêu gọi gia tăng giá trị và chế biến tại địa phương.
Từ Nói đến Hành Động
Liu Baocheng, Giám đốc Trung tâm Đạo đức Kinh doanh Quốc tế tại Đại học Kinh doanh và Kinh tế Quốc tế, đề ra một tầm nhìn thực dụng. Ông lưu ý những ưu tiên chính của Châu Phi: tăng trưởng bao trùm, công nghiệp hóa với việc làm, an ninh lương thực, và trí tuệ nhân tạo cho sự phát triển bền vững.
Ông cho rằng các mục tiêu này cần được chuyển từ "nhắc đến kế hoạch cụ thể." Điều đó có nghĩa là tái cấu trúc tài chính với các mốc thời gian rõ ràng, cam kết chuyển giao công nghệ theo thời hạn, và các kế hoạch đầu tư tập trung vào việc tạo giá trị tại địa phương và việc làm lâu dài thay vì khai thác tài nguyên ngắn hạn.
Liu bổ sung, "Biểu tượng chính trị thực sự quan trọng, nhưng điều thực sự biến biểu tượng thành bước ngoặt là cấu trúc triển khai tài chính có thể dự đoán hơn."
Đoàn Kết, Bình Đẳng, Bền Vững?
Chủ đề của hội nghị thượng đỉnh đã gây ra tranh luận. Fakude thấy nó mang tính "hoạt động"—phù hợp với chính sách đối ngoại của Nam Phi—và muốn có các khẩu hiệu phát triển kinh tế sắc bén hơn. Ông dự đoán sẽ có nhiều hợp đồng song phương hơn là đoàn kết toàn diện.
Liu thấy chủ đề này phù hợp với tầm nhìn của Trung Quốc đại lục và các thành viên Nam bán cầu khác, lưu ý cách Sáng kiến Vành đai và Con đường đang chuyển hướng sang "các dự án nhỏ và đẹp" trực tiếp mang lại lợi ích cho cộng đồng thông qua việc cải thiện tiếp cận vốn và công nghệ.
Thiếu Vắng trên Bàn Thảo Luận
Sự vắng mặt của Tổng thống Mỹ đã tạo nên tiêu đề. Fakude xem nhẹ điều này như một dấu hiệu của "tư tưởng đế quốc," tự tin rằng hội nghị thượng đỉnh sẽ thành công với các lãnh đạo toàn cầu khác. Liu gọi đó là điều đáng tiếc nhưng không quá ngạc nhiên, phản ánh chủ nghĩa bảo hộ của Mỹ. Ông thấy xuất hiện không gian mới cho các cường quốc mới nổi tiến bộ với các chương trình nghị sự thay thế, dù ông cảnh báo rằng các cải cách lớn trong quy tắc nợ hoặc quản trị công nghệ có thể cần sự hợp tác sâu hơn với Mỹ.
Tiếp Theo Điều Gì đang Chờ Châu Phi?
Cả hai chuyên gia đều đồng ý rằng Châu Phi phải nắm bắt khoảnh khắc này. Fakude bày tỏ: "Đây là khoảnh khắc dầu mỏ của chúng ta." Các nhà lãnh đạo nên đoàn kết, khăng khăng gia tăng giá trị, và đạt các thỏa thuận công bằng với các đối tác mới.
Liu thúc giục thay đổi từ việc nhận quyết định sang việc đồng sáng tác các giải pháp. Điều đó có nghĩa là thể chế hóa ảnh hưởng—tạo ra các cửa sổ tài chính mới, quy trình tham vấn chính thức, và các cơ chế bền vững để theo dõi cam kết.
Hội nghị G20 đầu tiên tại Châu Phi không chỉ là cơ hội chụp hình. Nếu Châu Phi giữ vững điều kiện của mình và các đối tác toàn cầu thực hiện cam kết ngoài lời nói, đây có thể là khởi đầu của một chương mới cho lục địa.
