Hãy tưởng tượng leo núi qua dãy Andes: những đỉnh núi cao từng được đội vương miện băng giờ đây chỉ còn thấy đá trơ… nghiên cứu mới cho thấy rằng các sông băng ở Peru đã mất hơn một nửa khối lượng trong chỉ hơn 50 năm qua.
Các nhà khoa học đã phát hiện rằng các sông băng ở miền cao nguyên Peru đã giảm 56% kể từ những năm 1960, chủ yếu do biến đổi khí hậu do con người gây ra. Ban đầu, băng tan làm tăng dòng chảy sông trong mùa khô, nhưng khi khối lượng băng giảm dần, các cộng đồng dưới hạ lưu đối mặt với một tương lai bất định khi nước cạn khô.
Ở Peru, hàng triệu người phụ thuộc vào các dòng sông được cung cấp nước từ sông băng để uống, canh tác và thủy điện. Các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng nếu không có hành động khẩn cấp để giảm tình trạng ấm lên toàn cầu, các thành phố và trang trại phụ thuộc vào nguồn nước tan chảy đều đặn có thể gặp khó khăn trong việc đáp ứng nhu cầu — một kịch bản cũng có thể gây ra tiếng vang với các khu vực miền núi ở Việt Nam, nơi các cánh đồng lúa và các trạm thủy điện cần nguồn nước ổn định quanh năm.
Dan Collyns, tường thuật từ Peru, nhấn mạnh cách các sông băng đang tan chảy nhanh chóng định hình lại các cộng đồng. Từng là tấm đệm quan trọng chống lại hạn hán theo mùa, các băng dự trữ này đang dần biến mất, và cùng với đó, một nguồn nước ngọt thiết yếu cho cả các ngôi làng nông thôn và các trung tâm đô thị.
Tình hình nhấn mạnh một lời cảnh tỉnh toàn cầu: việc đối phó với biến đổi khí hậu hiện nay là điều tối quan trọng không chỉ đối với dãy Andes mà còn đối với các vùng núi khắp nơi. Khi thế giới ngày càng nóng lên, các thế hệ trẻ ở Việt Nam và khắp nơi được nhắc nhở về thử thách chung của chúng ta — bảo vệ các tháp nước tự nhiên trước khi chúng biến mất.
