Biến đổi khí hậu không còn là mối đe dọa xa xôi—nó đang gõ cửa chúng ta và ảnh hưởng mạnh đến sức khỏe của chúng ta. Đầu năm nay, báo cáo Lancet Countdown năm 2025 cho thấy trong 12 tháng qua, 12 trong số 20 chỉ số sức khỏe chính liên quan đến biến đổi khí hậu đã đạt mức cao kỷ lục.
Ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe
Thời tiết cực đoan do sự gia tăng nhiệt độ gây ra, như các đợt nắng nóng, lũ lụt và bão, đang trở nên thường xuyên và nghiêm trọng hơn. Hãy nghĩ đến những ngày hè khắc nghiệt ở Hà Nội hay các trận mưa bất chợt làm ngập Đồng bằng sông Cửu Long—đây không chỉ là sự bất tiện; chúng có thể gây thương tích nghiêm trọng và thậm chí lấy đi mạng sống.
Đợt nắng nóng và các nhóm dễ bị tổn thương
Các bệnh liên quan đến nhiệt, từ chuột rút cho đến sốc nhiệt, đang gia tăng—đặc biệt là ở người cao tuổi, những người bán hàng rong, và người lái xe máy phải dành hàng giờ dưới nắng. Trên toàn thế giới, những ngày nóng hơn đã dẫn đến mức tăng 63% trong số ca tử vong liên quan đến nhiệt kể từ những năm 1990. Từ năm 2012 đến 2021, con số này trung bình là 546.000 ca tử vong mỗi năm—cứ mỗi phút lại có một người mất mạng.
Nhiều muỗi hơn, nhiều bệnh hơn
Khí hậu ấm lên đang mở rộng môi trường sống của muỗi, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh do vật chủ truyền như sốt rét và sốt xuất huyết. Nếu bạn nhận thấy các vụ bùng phát sốt xuất huyết ảnh hưởng nặng nề hơn tới cộng đồng của mình trong những năm gần đây, bạn không phải là người duy nhất.
Hệ thống y tế căng thẳng
Những mối đe dọa sức khỏe này đang làm trầm trọng thêm sự bất bình đẳng hiện có và đặt hệ thống chăm sóc sức khỏe vào áp lực nặng nề. Báo cáo của Lancet chỉ ra sự phụ thuộc liên tục vào nhiên liệu hóa thạch và nỗ lực thích ứng chậm là những nguyên nhân chính đằng sau cuộc khủng hoảng ngày càng tăng này.
Khi COP30 diễn ra, các chuyên gia đang kêu gọi chuyển đổi nhanh hơn sang năng lượng sạch và đầu tư mạnh hơn vào cơ sở hạ tầng y tế. Đối với thanh niên Việt Nam và các nơi khác, việc cập nhật thông tin và thúc đẩy các chính sách bền vững quan trọng hơn bao giờ hết—vì sức khỏe của chúng ta thực sự phụ thuộc vào điều này.
