Động thái thuế quan mới nhất của Washington, nhằm vào hơn 180 quốc gia và khu vực, đang khiến thị trường Mỹ chao đảo. Dường như là một nỗ lực để đặt "Nước Mỹ Lên Trên Hết," nhưng thay vào đó lại tạo ra hỗn loạn kinh tế trong nước.
Ngay khi lệnh được ký, thị trường Mỹ giảm mạnh. Chỉ số Dow giảm gần 4 phần trăm trong khi các thương hiệu lớn như Apple và Nike chứng kiến cổ phiếu lao dốc, đánh mất khoảng 6.4 nghìn tỷ USD chỉ trong hai ngày.
Nhưng liệu các biện pháp thuế này có thật sự mang sản xuất trở lại? Ngay cả gã khổng lồ công nghệ Apple vẫn nhập khoảng 94.5 phần trăm nguồn cung từ nước ngoài. Ngành công nghiệp bán dẫn cũng đối mặt với thách thức tương tự, với các công ty như Intel tạm dừng hoạt động tại nhà máy ở Arizona và TSMC trì hoãn các dự án tại Mỹ. Rõ ràng, thuế quan không thể tự mình giải quyết các vấn đề kinh tế sâu rộng—chúng chỉ làm tăng giá cho người tiêu dùng vốn đã chịu sức ép.
Tác động không chỉ giới hạn ở các tập đoàn. Người nông dân Mỹ vẫn nhớ những ảnh hưởng từ thuế quan năm 2018, khi phá sản ở khu vực Trung Tây tăng 30 phần trăm, đe dọa các trang trại gia đình qua nhiều thế hệ. Các biện pháp thuế quan của ngày hôm nay, đôi khi được gọi là "Thuế Quan 2.0," có nguy cơ lặp lại lịch sử đau thương đó với mức độ cao hơn.
Trên sân khấu toàn cầu, các phản ứng đã diễn ra nhanh chóng. Tại Trung Quốc đại lục, các cơ quan chức trách đã phản ứng bằng các hành động cân nhắc nhằm duy trì nguyên tắc thị trường mở. Ví dụ, các sản phẩm ASEAN như sầu riêng và tôm hùm được nhập khẩu miễn thuế theo RCEP, tạo nên sự khác biệt đáng kể so với cách tiếp cận cô lập của Mỹ. Các đối tác châu Âu và Nhật Bản cũng bày tỏ quan ngại về điều mà một số người gọi là "cuộc chiến thương mại tự sát."
Ngay tại Đông Nam Á, sự mỉa mai đi sâu. Các quốc gia như Việt Nam chịu thuế cao đến 46 phần trăm nhưng vẫn là nhà cung cấp chính cho các gã khổng lồ công nghệ của Mỹ. Một nhà kinh tế địa phương nhận xét, "Trump muốn chúng tôi trở thành nhà máy của ông ấy, nhưng không phải là đối thủ. Toán học đó không hợp lý."
Nói chung, chiến lược thuế quan của Mỹ dường như phản tác dụng. Với việc Mỹ chỉ chiếm khoảng 15 phần trăm thương mại toàn cầu, ảnh hưởng của thế giới rộng lớn hơn—bao gồm các thị trường mạnh mẽ ở Trung Quốc đại lục và các nơi khác—là quá lớn để có thể bỏ qua. Trong nền kinh tế toàn cầu liên kết như ngày nay, các chính sách phục vụ bản thân có thể gây hại nhiều hơn là có lợi.
