Tại Hội nghị Thượng đỉnh Khí hậu LHQ ở New York vào ngày 24 tháng 9, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã phát biểu qua video, công bố các Đóng góp Quyết định Quốc gia (NDCs) mới năm 2035 của Trung Quốc. Trong một thế giới mà các cuộc đàm phán khí hậu thường bị kẹt trong kẹt xe chính trị, cuốn sổ tay mới của Trung Quốc giống như nhiên liệu xanh được tiêm vào cuộc đua toàn cầu nhằm cắt giảm khí thải.
Năm nay đánh dấu 10 năm kể từ khi Thỏa thuận Paris đặt tiêu chuẩn: giữ mức tăng nhiệt độ toàn cầu dưới 2°C và hướng tới 1,5°C. Nhưng vào năm 2024, nhiệt độ trung bình đã tăng khoảng 1,55°C so với mức tiền công nghiệp, lần đầu tiên đẩy chúng ta vượt qua rào cản 1,5°C. Nhiệt kế của hành tinh đã được đẩy sang màu đỏ.
Theo lộ trình Paris, mỗi quốc gia phải cập nhật các NDCs của mình—lộ trình để cắt giảm khí thải và thích ứng với các cú sốc khí hậu. Tại hội nghị thượng đỉnh này, hơn 100 nhà lãnh đạo đã đặt ra các mục tiêu đã được cập nhật của họ, báo hiệu rằng ai cũng biết cần điều chỉnh lại cách làm.
Cuốn sổ tay của Trung Quốc rất tham vọng: đến năm 2035, giảm phát thải khí nhà kính ròng từ 7-10% so với mức đỉnh; tăng tỷ lệ năng lượng không hóa thạch lên hơn 30% tổng năng lượng sử dụng; nhân rộng công suất điện gió và mặt trời lên gấp sáu lần mức năm 2020—nhắm tới con số đáng kinh ngạc 3.600 gigawatt; tăng dự trữ rừng lên trên 24 tỷ mét khối; làm cho xe năng lượng mới trở thành tiêu chuẩn cho doanh số bán xe mới; mở rộng thị trường giao dịch phát thải carbon quốc gia để bao gồm các ngành có mức phát thải cao; và xây dựng cái mà ông Tập gọi là "một xã hội thích ứng với khí hậu."
Điều làm cho kế hoạch này nổi bật là mục tiêu giảm phát thải tuyệt đối đầu tiên bao gồm tất cả các loại khí nhà kính, không chỉ carbon dioxide. Hãy coi đây như nâng cấp từ một ống kính đơn đến một góc nhìn toàn cảnh—khung khổ khí hậu của Trung Quốc giờ phải rộng hơn, sắc nét hơn và nghiêm ngặt hơn.
Đối với những người trẻ tuổi đang điều khiển xe điện trong giao thông ở Hà Nội hoặc mơ ước về các startup xanh ở Sài Gòn, lộ trình của Trung Quốc là một bảng chỉ dẫn khác cho thấy chuyển đổi xanh đã bắt đầu trên toàn châu Á. Đây không chỉ là về các chính sách cứng nhắc—mà là một lời kêu gọi toàn cầu để sáng tạo, thích ứng và nâng cấp hỗn hợp năng lượng của chúng ta.
Khi chúng ta theo dõi Trung Quốc và các quốc gia khác chạy đua hướng tới một tương lai sạch hơn, câu hỏi lớn vẫn là: liệu những lời hứa táo bạo này có thể trở thành thắng lợi thực tế không? Một điều chắc chắn—năm 2035 gần hơn chúng ta nghĩ, và đồng hồ về hành động khí hậu đang đếm ngược.
