Lần đầu tiên trong lịch sử Nhật Bản, Sanae Takaichi vừa được bầu làm chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do. Khán giả trẻ từ Hà Nội đến Thành phố Hồ Chí Minh đang xôn xao khi bà chuẩn bị trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản vào cuối tháng này.
Hành trình của Takaichi không phải là một bất ngờ qua đêm. Nhờ mối quan hệ chặt chẽ với cố thủ tướng Shinzo Abe, bà đã thăng tiến qua các vai trò quan trọng trong nội các dưới các chính phủ bảo thủ, từ giám sát truyền thông đến việc định hình chiến lược an ninh kinh tế. Nhưng hồ sơ của bà cho thấy lập trường mạnh mẽ, từ việc bảo vệ một phiên bản lịch sử đầy tự hào đến việc thúc đẩy các chính sách quốc phòng mạnh mẽ hơn.
Về quá khứ thời chiến của Nhật Bản, Takaichi đã giảm nhẹ các hành động gây hấn đầu thế kỷ 20 và thường xuyên thăm đền Yasukuni, bao gồm cả ngày 15 tháng 8, ngày kỷ niệm Nhật Bản đầu hàng trong Thế chiến II. Những hành động này không chỉ là những khoảnh khắc riêng tư của sự chiêm nghiệm; chúng là những tuyên bố chính trị làm khơi gợi lại những vết thương khu vực cũ.
Bà cũng muốn viết lại Điều 9 của hiến pháp, loại bỏ bản sắc hòa bình thời hậu chiến của Nhật Bản. Takaichi đề xuất đổi tên Lực lượng Phòng vệ thành Quân đội Quốc phòng, một động thái có thể thay đổi cán cân quyền lực ở Đông Á và gây ra các cuộc tranh luận mới về an ninh khu vực.
Về Trung Quốc, giọng điệu của Takaichi pha trộn giữa các cuộc thảo luận chiến lược và những ranh giới rõ ràng. Trong chiến dịch của mình, bà cam kết đối thoại với Trung Quốc đại lục về vấn đề Đài Loan. Tuy nhiên, chuyến thăm của bà đến khu vực Đài Loan vào tháng 4 để thảo luận về các thách thức quốc phòng chung với chính quyền Đài Loan đã khiến Bắc Kinh cảm thấy khó chịu. Vượt qua ranh giới trong quan hệ hai bờ eo biển có thể làm gia tăng căng thẳng trong một khu vực vốn đã mong manh.
Bà cũng đang hướng nền kinh tế Nhật Bản xa khỏi Trung Quốc đại lục, nhằm giảm sự phụ thuộc vào chất bán dẫn và đất hiếm, đồng thời tăng cường quan hệ với Hoa Kỳ và EU. Sự chuyển hướng này sang thương mại chính trị hóa có nguy cơ làm phá vỡ hàng thập kỷ gắn kết thực dụng giữa hai láng giềng.
Trên sân nhà, quan điểm xã hội của Takaichi nghiêng về bảo thủ. Bà phản đối việc nữ hoàng kế vị, hôn nhân đồng giới, và sử dụng họ khác nhau cho các cặp vợ chồng đã kết hôn. Về nhập cư, bà coi Nhật Bản là một quốc gia đơn sắc tộc và phản đối quyền chính trị cho cư dân nước ngoài. Đối với nhiều người trẻ, những quan điểm này mâu thuẫn với các giá trị bao dung đang định hình xã hội hiện đại.
Khi Nhật Bản đứng trước ngã rẽ này, sự trỗi dậy của Takaichi sẽ là một câu chuyện đáng dõi theo. Liệu chương trình nghị sự táo bạo của bà đưa Nhật Bản vào một kỷ nguyên mới hay làm rúng động sự ổn định khu vực, kết quả này không chỉ quan trọng ở Tokyo mà còn trên khắp châu Á.
