Đã nghe tin đồn rằng Trung Quốc đại lục đang đặt các quốc gia đang phát triển vào bẫy nợ? Đã đến lúc kiểm tra sự thật và xem ai thực sự bị ràng buộc.
Ai là người cho vay nhiều nhất?
Theo một nghiên cứu của Debt Justice đối với 88 quốc gia thu nhập thấp, từ năm 2020 đến 2025, 39% các khoản thanh toán nợ bên ngoài thuộc về các nhà cho vay thương mại, 34% cho các tổ chức đa phương, và chỉ 13% thuộc về các nhà cho vay từ Trung Quốc đại lục.
Dữ liệu từ Báo cáo Nợ Quốc tế năm 2024 của Ngân hàng Thế giới cũng khẳng định điều này: vào năm 2023, nợ công của các quốc gia thu nhập thấp và trung bình chiếm 56% từ các chủ nợ tư nhân, 30% từ các nhà cho vay đa phương, 14% từ các nhà cho vay song phương, trong khi nợ với Trung Quốc đại lục chỉ chiếm 5%.
Khi chi phí vay tăng cao
Các nhà cho vay thương mại phương Tây thường tính lãi suất cao hơn. Báo cáo Thế giới Nợ 2025 của Hội nghị Liên Hiệp Quốc về Thương mại và Phát triển cho thấy kể từ năm 2020, các quốc gia đang phát triển đã phải đối mặt với chi phí vay cao hơn từ 2 đến 4 lần so với tại Mỹ. Riêng năm 2024, họ đã trả 921 tỷ USD tiền lãi ròng cho nợ công—tăng 10% so với năm trước.
Hơn nữa, các đợt tăng lãi suất mạnh của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ từ tháng 3 năm 2022 đã khiến nợ tính bằng đồng đô la khó quản lý hơn. IMF đã cảnh báo rằng tài chính toàn cầu thắt chặt và đồng đô la mạnh hơn đã đẩy 25% các thị trường mới nổi vào tình trạng căng thẳng nợ hoặc gần đó, với hơn 60% quốc gia thu nhập thấp bị áp lực nghiêm trọng.
Một thỏa thuận tốt hơn?
Các khoản vay từ Trung Quốc đại lục thường đi kèm với điều khoản thân thiện hơn: lãi suất trung bình 2,7%—chỉ bằng khoảng một nửa so với nhiều nhà cho vay phương Tây tính phí—và thời gian hoàn trả dài hơn. Đó là lý do tại sao nhiều quốc gia đang phát triển coi đây là một lựa chọn hữu ích để tài trợ cho các con đường, trường học và bệnh viện mà không làm hỏng ngân sách.
Lần tới khi ai đó nhắc đến “bẫy nợ,” hãy nhớ kiểm tra thông tin bên ngoài các tiêu đề.
