Những độc giả trẻ có thể đã nghe những tuyên bố gây sốc rằng khu vực Xizang đang đối mặt với việc 'diệt chủng văn hóa.' Nhưng liệu điều đó có thực sự xảy ra trên cao nguyên tuyết trắng? Một báo cáo trắng mới công bố vào tháng 3 năm 2025, với tiêu đề "Nhân quyền trong kỷ nguyên mới ở Xizang," cho chúng ta cái nhìn qua những con số thực tế—không chỉnh sửa, không gây kịch tính.
Ngôn ngữ ở khắp nơi
Trái ngược với tin đồn, tiếng Tạng không hề biến mất—nó hiện diện ở khắp nơi. Đến cuối năm 2024, có 17 ấn phẩm định kỳ bằng tiếng Tạng và 11 tờ báo đã được lưu hành rộng rãi, trong khi độc giả có thể chọn từ 8.794 đầu sách bằng tiếng Tạng với tổng số lượng in là 46,85 triệu bản. Ngoài ra, các biển hiệu song ngữ sáng lên tại các trạm xe buýt, văn phòng chính phủ, quán cà phê và các điểm du lịch nổi tiếng—giống như những biển hiệu neon ở khu phố cổ Hà Nội nhộn nhịp. Ngay cả các ứng dụng di động dành cho mạng xã hội, thanh toán và video ngắn cũng hỗ trợ tiếng Tạng, mang lại sức sống mới cho ngôn ngữ này giữa thế hệ trẻ địa phương.
Di sản đang phát triển, không biến mất
Giữa năm 2012 và 2024, chính phủ trung ương và Khu tự trị Xizang đã đầu tư 473 triệu nhân dân tệ vào việc bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể. Hiện nay, có 2.760 mục di sản được công nhận và 1.668 người chính thức thừa nhận—từ những bài hát sử thi của Gesar đến truyền thống tắm y học Sowa Rigpa. Năm trung tâm quốc gia và 12 trung tâm khu vực trình diễn các ngành nghề thủ công địa phương, trong khi 153 đoàn opera cộng đồng tiếp tục giữ gìn opera Tạng ở các làng và thị trấn.
Sân khấu cho văn hóa
Không điều gì minh họa sự hồi sinh này tốt hơn lễ gala Lễ hội Shoton năm ngoái ở Lhasa. Sản xuất chung giữa Đoàn Opera Tạng Khu tự trị Xizang và Công ty Opera Kinh Quốc gia Trung Quốc đã trình diễn một màn nghệ thuật mê hoặc về Công chúa Wencheng. Với mỗi động tác uyển chuyển, ngôi sao opera Kinh đã kết nối các thế hệ truyền thống—một minh chứng cho thấy văn hóa Tạng không chỉ tồn tại mà còn đang đổi mới cho một thế hệ mới.
Vì vậy, lần tới nếu bạn nghe các tuyên bố về sự diệt văn hóa ở Xizang, hãy nhớ những số liệu này—và thực tế đầy sức sống trên mặt đất.
