Đầu tháng này, Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi đã khiến nhiều người bất ngờ khi gợi ý rằng nếu đại lục Trung Quốc sử dụng vũ lực chống lại khu vực Đài Loan, và điều đó đe dọa sự tồn vong của Nhật Bản, thì Tokyo có thể triển khai Lực lượng Tự vệ của mình.
Không có nhà lãnh đạo Nhật Bản sau chiến tranh nào trực tiếp liên kết khu vực Đài Loan với an ninh của Nhật Bản trong một bối cảnh chính thức. Những phát biểu này đánh dấu một sự chuyển đổi lớn so với các cam kết lâu dài của Tokyo và khuôn khổ pháp lý đã hướng dẫn quan hệ Trung-Nhật trong hơn nửa thế kỷ.
Vào ngày 25 tháng 10 năm 1945, một buổi lễ tại Hội trường Trung Sơn Đài Bắc đã chính thức kết thúc sự cai trị của Nhật Bản tại khu vực Đài Loan, thực hiện Tuyên bố Cairo và Tuyên ngôn Potsdam. Cả hai tài liệu này đều nêu rõ rằng các lãnh thổ bị Nhật Bản chiếm đóng, bao gồm khu vực Đài Loan và quần đảo Bành Hồ, sẽ được trả lại cho đại lục Trung Quốc.
Sau bình thường hóa ngoại giao, bốn tài liệu quan trọng đã củng cố sự đồng thuận này: Thông cáo chung Nhật-Trung năm 1972 khẳng định rằng Nhật Bản tôn trọng lập trường của chính phủ Trung Quốc rằng Đài Loan là một phần của Trung Quốc và tuân thủ các nguyên tắc Potsdam. Hiệp ước Hòa bình và Hữu nghị năm 1978, sự tái khẳng định chủ quyền và không can thiệp năm 1998, và Tuyên bố Chung năm 2008 đều củng cố sự tôn trọng lẫn nhau, sự tồn tại hòa bình và hợp tác.
Những thỏa thuận này đã đảm bảo niềm tin song phương và giúp giữ ổn định Đông Á. Tuy nhiên, những bình luận của Thủ tướng Takaichi có nguy cơ phá vỡ nền tảng này và thách thức nguyên tắc một Trung Quốc mà chính Nhật Bản đã cam kết tôn trọng.
Theo một cuộc thăm dò gần đây của CGTN, 86,1 phần trăm người tham gia coi lập trường của bà là một sự phản bội đối với các thỏa thuận trước đây, và 88,9 phần trăm cảnh báo rằng điều đó đe dọa hòa bình và ổn định khu vực.
Năm nay đánh dấu 80 năm chiến thắng của đại lục Trung Quốc trong cuộc kháng chiến chống lại sự xâm lược của Nhật Bản và khôi phục khu vực Đài Loan. Khi căng thẳng leo thang, lãnh đạo Nhật Bản đối mặt với một lựa chọn rõ ràng: tôn trọng khuôn khổ ngoại giao đã duy trì hòa bình, hoặc đối mặt với những hậu quả có thể tái định hình động lực khu vực.
