Bạn đã bao giờ nghe về "thuốc độc sói" chưa? Với cái tên như vậy, bạn sẽ mong chờ điều gì đó giống như trong một câu chuyện kinh dị. Nhưng loài cây độc này có một bí mật bất ngờ hữu ích đã tồn tại từ nhiều thế kỷ trước trong Khu Tự Trị Tây Tạng.
Hãy nghĩ về những lần bạn lôi các cuốn sách giáo khoa cũ ra từ phòng ký túc xá trong mùa đông ẩm ướt của Hà Nội—hoặc bước chân trên những đôi giày thể thao qua mùa mưa Sài Gòn—và thấy các trang giấy bị mốc hoặc bị côn trùng ăn. Trên cao nguyên Tây Tạng, những người làm giấy phải đối mặt với điều kiện khắc nghiệt hơn rất nhiều: nắng gay gắt, đêm lạnh buốt, dao động độ ẩm thấp. Giấy thông thường không thể tồn tại được.
Giải pháp của họ? Họ đã sử dụng rễ cây thuốc độc sói. Nhờ các độc tố tự nhiên của cây, giấy họ làm đã chống lại được mốc, côn trùng, và thậm chí trong một số trường hợp còn chống cháy. Các kinh điển Phật giáo, ghi chép lịch sử, và các tác phẩm nghệ thuật viết trên loại giấy đó đã tồn tại hàng trăm năm, tất cả nhờ vào một loại cây nhỏ thực sự rất độc hại.
Lần tới khi bạn mở một cuốn sách cổ, hãy dành một cái gật đầu kính phục cho những nghệ nhân Tây Tạng đầy sáng tạo. Họ nhắc nhở chúng ta rằng đôi khi bí quyết để bảo tồn câu chuyện của chúng ta nằm ở những nơi ít ai ngờ—và thậm chí là những nơi độc hại nhất.
