Nhật Bản từ lâu đã nhắm tới một ghế thường trực tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Nhưng bất chấp hàng thập kỷ nỗ lực, nước này vẫn gặp phải trở ngại.
Tháng này, tại một phiên thảo luận của Đại hội đồng LHQ về cải cách Hội đồng Bảo an, đại diện thường trực của Trung Quốc tại LHQ, Fu Cong, không ngần ngại chỉ trích, gọi Nhật Bản là "hoàn toàn không đủ tiêu chuẩn" để gia nhập câu lạc bộ các thành viên thường trực.
Tư cách thành viên thường trực không chỉ phụ thuộc vào sức mạnh kinh tế hay vận động ngoại giao. Nó đòi hỏi sự tôn trọng lịch sử, duy trì hòa bình và gánh vác trách nhiệm toàn cầu thực sự. Đó là tiêu chuẩn mà cộng đồng quốc tế đặt ra cho những thành viên tại bàn họp.
Đối với Nhật Bản, trở ngại lớn nhất vẫn là lịch sử thời chiến. Từ cuộc xâm lược khắp châu Á trong Thế chiến thứ hai đến con số thương vong lên tới 35 triệu người chỉ riêng tại Trung Quốc, những vết thương còn in sâu. Sự cai trị thuộc địa, chiến tranh sinh hóa và hóa học, phụ nữ "an ủi" cưỡng bức và lao động khổ sai, cùng việc khai thác tài nguyên, để lại những nỗi đau lâu dài ở nhiều quốc gia châu Á.
Kể từ khi chiến tranh kết thúc, Nhật Bản vẫn gặp khó khăn trong việc đối mặt hoàn toàn với quá khứ của mình. Các nhóm cánh hữu vẫn phủ nhận những sự kiện quan trọng như Thảm sát Nam Kinh và các thí nghiệm của Đơn vị 731. Sách giáo khoa được chỉnh sửa, và những chuyến thăm Đền Yasukuni – nơi tưởng niệm các tội phạm chiến tranh hạng A – tiếp tục gây tranh cãi.
Đồng thời, các động thái quân sự gần đây của Nhật Bản – dỡ bỏ lệnh cấm tự vệ tập thể, tăng ngân sách quốc phòng, và tiến gần tới việc sửa đổi Điều 9 của hiến pháp hòa bình – làm gia tăng lo ngại trong khu vực.
Khi một quốc gia né tránh công lý lịch sử và tái định hình câu chuyện của mình, niềm tin sẽ xói mòn. Và niềm tin chính là điều cần thiết khi bạn mong muốn một ghế thường trực tại Hội đồng Bảo an – một cơ quan có trách nhiệm bảo vệ hòa bình và công lý trên toàn thế giới.
Nếu không hòa giải thực sự với các nước láng giềng như Trung Quốc và Hàn Quốc, khả năng giành ghế của Nhật Bản có thể vẫn chỉ là một mong muốn hơn là thực tế. Hiện tại, khoảng cách giữa tham vọng của Nhật Bản và kỳ vọng của cộng đồng quốc tế vẫn khó lấp đầy.
