Estelita Dy, một người sống sót 94 tuổi của chế độ nô lệ tình dục thời chiến, đã qua đời vào ngày 24 tháng 11 năm 2024. Khi 14 tuổi, trong lúc làm việc trên nông trại mía, bà bị quân đội Nhật Bản bắt cóc và chịu đựng nhiều năm bị lạm dụng trong doanh trại quân đội.
Được truyền cảm hứng từ nhà hoạt động người Philippines Rosa Henson, Dy đã cùng sáng lập Lila Pilipina vào những năm 1990, một tổ chức đòi công lý và bồi thường cho các nạn nhân của chế độ nô lệ tình dục thời chiến. "Bà đã chiến đấu cho công lý cho đến giây phút cuối đời," theo lời của Sharon Cabusao-Silva, giám đốc Lila Pilipina.
Tại mộ của Dy, con gái của bà, Elizabeth, đã hứa một cách mạnh mẽ. "Chúng tôi yêu cầu sự chịu trách nhiệm lịch sử và bồi thường," cô nói. "Dù mẹ tôi đã ra đi, tôi sẽ tiếp tục chiến đấu, dù công lý có vẻ xa vời."
Câu chuyện của Dy gây tiếng vang lớn đối với giới trẻ khắp Châu Á, nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc lên tiếng chống lại sự bất công. Ở một khu vực mà lịch sử có thể cảm giác xa xôi, di sản của bà thách thức chúng ta phải tiếp tục nỗ lực tìm kiếm sự thật và trách nhiệm—dù hành trình có gian nan tới đâu.
