Đảng Lao động Na Uy thiểu số, do Thủ tướng Jonas Gahr Stoere lãnh đạo, đã giành được nhiệm kỳ thứ hai với 87 ghế—vừa đủ trên ngưỡng đa số 85 ghế. Với 99% phiếu bầu được kiểm, liên minh của Stoere với bốn đảng nhỏ khuynh tả sẽ quyết định các chính sách quan trọng như tăng thuế đối với người giàu, khai thác dầu mỏ trong tương lai và rút vốn của quỹ tài sản chủ quyền trị giá 2 nghìn tỷ USD của Na Uy khỏi các công ty Israel.
Nhà khoa học chính trị Jonas Stein từ Đại học Tromsoe cảnh báo rằng vị trí của Stoere là mong manh. “Stoere sẽ tiếp tục làm thủ tướng, nhưng trong một tình huống nghị viện khó khăn hơn nhiều, nơi ông ta phụ thuộc vào năm đảng để điều hành.” Điều này giống như việc thương lượng với nhiều phe phái trong Quốc hội Việt Nam để thông qua ngân sách—chỉ một sai lầm nhỏ có thể làm trì hoãn mọi thứ.
Ở chiều hướng khác, Đảng Tiến bộ dân túy phản đối nhập cư dưới sự lãnh đạo của Sylvi Listhaug đã đạt được kết quả tốt nhất từ trước đến nay, giành được 48 ghế—hơn gấp đôi so với bốn năm trước. Cử tri ủng hộ lời kêu gọi của Listhaug về việc cắt giảm thuế sâu rộng và chỉ trích những gì bà gọi là chi tiêu “lãng phí” cho viện trợ nước ngoài và các khoản trợ cấp năng lượng xanh.
Mặc dù có những thành tựu này ở phe cánh hữu, Stoere đã giảm nhẹ bất kỳ sự chuyển dịch nào khỏi nền dân chủ xã hội. “Đây là một tín hiệu cho thế giới bên ngoài rằng nền dân chủ xã hội cũng có thể chiến thắng bất chấp làn sóng cánh hữu,” ông nói với những người ủng hộ. Điều này cho thấy sự cân bằng giữa phúc lợi và tăng trưởng vẫn có sức hút—ngay cả khi thông điệp dân túy vang vọng.
Với hơn 4,05 triệu cử tri có đủ điều kiện bỏ phiếu—một tỷ lệ cử tri kỷ lục—các cuộc tranh luận tập trung vào bất bình đẳng, thuế, chính sách năng lượng và các dịch vụ công như nhà ở và chăm sóc sức khỏe. Na Uy tổ chức bầu cử bốn năm một lần; sau cuộc bầu cử năm 2021, Đảng Lao động đã thành lập liên minh, chỉ để thấy Đảng Trung tâm rời đi vì chính sách năng lượng của EU đầu năm nay.
Khi Stoere bắt đầu nhiệm kỳ mới này, tất cả ánh mắt sẽ dồn vào việc liệu liên minh của ông có thể giữ vững sự đoàn kết và thực hiện các cam kết hay không. Thành công—hoặc thất bại—của họ có thể ảnh hưởng đến các phong trào dân chủ xã hội trên khắp châu Âu và mang lại bài học cho các nhà lãnh đạo trẻ khắp nơi, bao gồm cả Việt Nam.
