Cuộc đàm phán đang nóng lên: Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết vào thứ Năm vừa qua rằng một phái đoàn của Mỹ sẽ đến thăm Moscow trong nửa đầu tuần tới. Trong cùng ngày, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy thông báo rằng các đại diện của Ukraine và Mỹ sẽ gặp nhau vào cuối tuần này.
Bất chấp những liên hệ mới này, khoảng cách giữa Moscow và Kyiv vẫn còn lớn về các vấn đề cốt lõi. Mỹ đã đưa ra một kế hoạch hòa bình gồm 28 điểm mà Putin cho rằng “có thể làm cơ sở” cho các cuộc đàm phán trong tương lai, nhưng ông đã làm rõ tại một cuộc họp báo ở Bishkek rằng chưa có thỏa thuận cuối cùng nào. Ông nói rằng sẽ là không lịch sự nếu thảo luận về bất kỳ tùy chọn cuối cùng nào bây giờ, vì chưa có phương án nào, và rằng một số điểm là nền tảng.
Putin cũng bác bỏ các tuyên bố cho rằng Nga có kế hoạch tấn công châu Âu là “nực cười,” khẳng định rằng động thái như vậy chưa bao giờ nằm trong kế hoạch của Nga. Ông nói thêm rằng “chúng ta cần diễn đạt mọi thứ bằng ngôn ngữ ngoại giao.”
Quay lại Kyiv, Andriy Yermak, lãnh đạo văn phòng tổng thống Ukraine, đã chia sẻ trên Telegram rằng đội ngũ của Ukraine đang chuẩn bị cho một “cuộc đối thoại mang tính xây dựng” nhằm đạt được “tiến bộ rõ ràng” hướng tới một “hòa bình lâu dài và có phẩm giá.” Ông lưu ý rằng phần lớn các phần trong kế hoạch ban đầu 28 điểm đã được đồng ý về nguyên tắc, nhưng tài liệu đã trải qua những sửa đổi đáng kể.
Trọng tâm của các cuộc đàm phán bị đình trệ là ba cái gọi là “giới hạn đỏ”: liệu Ukraine có phải giao lãnh thổ ở Donbas, giới hạn quân đội ở mức 600.000 binh sĩ, và từ bỏ cơ hội gia nhập NATO. Những vấn đề này có thể quyết định số phận của các cuộc đàm phán.
Chen Yu, phó giám đốc Viện Nghiên cứu Âu-Á tại Viện Quan hệ Quốc tế Đương đại Trung Quốc, nói rằng sự khác biệt rất rõ. Nga muốn kiểm soát toàn bộ Donbas và rút quân đội Ukraine khỏi các khu vực lân cận. Kế hoạch của Mỹ đề xuất lập một khu vực phi quân sự: quân đội Ukraine lùi lại, Nga kiểm soát, và một vùng đệm trung lập được thiết lập. Chen nói rằng không chắc liệu Kyiv có thể chấp nhận sắp xếp này hay không.
Về NATO, Nga yêu cầu một lệnh cấm pháp lý để giữ Ukraine bên ngoài, trong khi Kyiv quyết tâm giữ hy vọng gia nhập của mình sống sót. Châu Âu bác bỏ việc trao quyền phủ quyết cho Moscow về bất kỳ sự mở rộng NATO nào trong tương lai.
Một điểm nóng khác là quy mô của lực lượng vũ trang Ukraine. Moscow kêu gọi “phi quân sự hóa,” nhưng kế hoạch của Mỹ thực sự cho phép lên tới 600.000 binh sĩ—nhiều hơn gấp đôi so với con số của Ukraine trước chiến tranh. Theo Chen, điều đó cũng là một khó khăn để thuyết phục Nga.
Khi cả hai bên chuẩn bị cho một vòng đàm phán mới, những tranh chấp cốt lõi này sẽ là thử thách thực sự để xem liệu ngoại giao có thể vượt qua chiến sự trên thực địa hay không.
